Aan de overstromingsgebieden Wal-Zwijn en Vlassenbroek zijn we nu sluizen aan het bouwen. Die zullen water van en naar de rivier laten stromen om getijdennatuur te creëren.
Wal-Zwijn en Vlassenbroek zijn projectgebieden binnen het Sigmaplan en het LIFE Sparc-project. In beide gebieden zullen er zich verschillende natuurtypes ontwikkelen, die de omgeving ook zullen helpen beschermen tegen wateroverlast en droogte. We leggen er wetlands aan en geven er ruimte aan de Schelde in gebieden die we ontpolderen.
In elk project creëren we ook een gecontroleerd overstromingsgebied met gecontroleerd gereduceerd getij (GOG-GGG). Dat betekent dat het water van de Schelde er elke dag binnen en buiten stroomt op het ritme van de getijden. Zo ontstaat er waardevolle getijdennatuur en is er bij stormtij ruimte om water op te vangen en overstromingen te voorkomen.
Het geheime ingrediënt van een GOG-GGG is de gecombineerde in- en uitwateringssluis. Bij hoogtij laat die water in het gebied stromen en zodra het waterpeil van de rivier weer daalt, stroomt het water terug. Aan de kant van de rivier is de uitwateringssluis voorzien van een terugslagklep. Zolang het water op de rivier hoog staat, duwt het die klep dicht. Zodra het waterpeil zakt, valt die druk weg en loopt het gebied weer leeg. Hoe dat precies werkt, kan je bekijken in deze video.
Sluizen bouwen
In Wal-Zwijn (Hamme) en Vlassenbroek (Dendermonde) bouwen we nu zulke sluizen. Daar zullen we nog tot de zomer van 2023 mee bezig zijn. Want er komt best wel wat bij kijken.
“De stabiliteit van de bodem is een belangrijke factor”, vertelt Sander Belmans, projectingenieur bij De Vlaamse Waterweg. “In Kleine Wal bijvoorbeeld, bouwen we de sluis achter de bestaande dijk. Zo kan het jaagpad op de dijk open blijven. Maar de bodem was er niet stabiel. Als we de sluis zonder meer hadden gebouwd, zou die erna nog een meter in de grond gezakt zijn. Dat wil je natuurlijk niet, dus hebben we er twee jaar op voorhand een grote berg zand gelegd. Onder het gewicht van die berg zette de grond zich vast.”
“De sluis in Zwijn bouwen we nu in de bestaande dijk, dus was er al langer zo’n druk op de bodem. We moeten wel een stuk van het jaagpad afsluiten. In Vlassenbroek waren de voorbereidende grondwerken relatief beperkt.”
“Waar en wanneer de werken precies gebeuren, kan je terugvinden op infopanelen in de buurt, onder meer op de plaatselijke veerboten. Als de sluizen eenmaal klaar zijn, beginnen we de overloopdijken langs de rivier af te graven. Over die dijken zal het water lopen bij stormtij. Tegen eind 2025 zouden beide overstromingsgebieden klaar zijn.”
