Niet letterlijk natuurlijk, maar uit onderzoek blijkt wel dat het zuurstofgehalte in de Schelde de jongste jaren spectaculair verbeterd is. Dat is onder meer de verdienste van de getijdennatuur die zich ontwikkelt in de projectgebieden van het Sigmaplan en LIFE Sparc.
Het Onderzoeksprogramma Milieu-effecten Sigmaplan (OMES) onderzoekt de impact van het Sigmaplan op de waterkwaliteit en het leven in het Schelde-estuarium. Vooral de hoeveelheid zuurstof in het water wordt nauwlettend in de gaten gehouden, want die bepaalt in grote mate hoeveel leven er in de rivier zit. En er valt dus goed nieuws te rapen: het zuurstofgehalte in het Vlaamse deel van de Schelde gaat er stevig op vooruit! Daar zitten het Sigmaplan en LIFE Sparc ook voor iets tussen.
Voordelen van getijdennatuur
Heel wat Sigmaprojecten creëren ruimte voor de ontwikkeling van getijdennatuur, zoals slikken en schorren. Dat is niet alleen een heel effectieve manier om wateroverlast te voorkomen, het biedt ook een hele reeks extra voordelen. Zo vergroten slikken en schorren het contactoppervlak tussen water en lucht en brengen ze zo meer zuurstof in het water. Daarnaast stimuleren ze ook de groei van zuurstofbevorderende algen.
Strijd der algen
De naam algen omvat een heel grote en diverse groep van organismen, van eencelligen tot zeewieren. De meeste soorten nemen zonlicht en CO2 op en geven zuurstof af. Voor het zuurstofgehalte in het water zijn vooral twee soorten algen belangrijk: kiezelwieren en groenalgen. Kiezelwieren zijn zo klein dat je ze niet met het blote oog kunt zien en voeden zich met silicium of ‘kiezel’ en fosfaten. Groenalgen leven van fosfaten en nitraat en als ze met veel zijn, kleuren ze het water helemaal groen. Zulke explosieve algenbloei* houdt het zonlicht tegen, waardoor de andere waterplanten afsterven. De bacteriën die dat dode plantenmateriaal opruimen, halen massaal zuurstof uit het water, zodat ook de vissen het niet halen. Maar zolang er voldoende silicium in het water zit, winnen de kiezelwieren de concurrentiestrijd en blijven er niet genoeg fosfaten over voor explosieve groenalgengroei.
Meer schorren = meer zuurstof
Een van de voordelen die slikken en schorren bieden, is nu net dat ze nitraat uit het water filteren en silicium toevoegen. Uit het OMES-onderzoek blijkt nu dat er inderdaad minder nitraat en meer silicium in de Schelde aanwezig is. De getijdennatuur in de Sigmagebieden draagt dus haar (kiezel)steentje bij aan een gezond evenwicht in de Schelde.
* soms gaat het over giftige blauwalgen, die eigenlijk geen algen zijn, maar cyanobacteriën… enfin het is al ingewikkeld genoeg
