Al bijna vijf jaar geeft LIFE Sparc acht projectgebieden van het Sigmaplan een duwtje in de rug. Met subsidies van het LIFE-programma van de Europese Unie zetten vier partners – Agentschap voor Natuur en Bos, De Vlaamse Waterweg nv, het Regionaal Landschap Schelde-Durme en het Waterbouwkundig laboratorium – zich in om de Scheldevallei te wapenen tegen de klimaatopwarming.
Aan de start van het project stelden we verschillende doelen op:
- de Schelde en Durme meer ruimte geven om te stromen en te overstromen
- de authentieke zoetwater getijdennatuur herstellen
- investeren in recreatie en educatie
- de oplossingen die we langs de Schelde en de Durme uitwerken, delen met beheerders van andere getijdengebieden in Europa
In 2021 bereikten we een belangrijke mijlpaal: het Groot Schoor in Hamme werd ontpolderd. Daardoor zijn in dit gebied zoetwaterslikken en -schorren in volle ontwikkeling. Ook voor de andere doelen is er al grote vooruitgang geboekt.
Al 2 klimaatbuffers klaar
In twee van de acht gebieden waar we klimaatbuffers aanleggen, zijn de Sparc-werken al afgerond. De overige zes gebieden zijn ondertussen allemaal in volle ontwikkeling. Zo zijn we in de overstromingsgebieden Wal-Zwijn en Vlassenbroek sluizen aan het bouwen en wordt in Groot Schoor Hingene, na het vrijmaken van het gebied, de ringdijk gebouwd. Ook de werken in Groot- en Klein Broek zijn al vrij ver gevorderd.
In dat laatste gebied werd het voorbije jaar, net als in Wal-Zwijn, tijdelijke natte natuur verwezenlijkt. Dat gebeurde in afwachting van meer getijdennatuur, waarvan er in één van de afgewerkte gebieden al 27 hectare is gerealiseerd. Die natuur zorgde voor een duidelijk merkbare verbetering van het zuurstofgehalte van de Schelde.
Verder maakten tijdens het voorbije broedseizoen heel wat zeldzame vogels een thuis in Wal-Zwijn. Het gebied schonk ons alvast kleine zwarte wouwen, steltkluten, woudaapjes, zomertalingen en lepelaars. Ook de grote karekiet, de snor en de roerdomp hebben hier genesteld. Ondertussen wordt er ook achter de schermen hard gewerkt aan de drie klimaatpaden. Deze natuurbelevingspaden, wandelroutes waarlangs educatieve spelelementen staan, zullen de komende jaren geleidelijk aan verschijnen.
Kennis delen
Met onze nature-based solution geven we weerwerk op de klimaatopwarming. Die oplossingen kunnen ook nuttig zijn in andere getijdengebieden. Daarom delen we onze kennis en oplossingen met partners van andere Europese estuaria. En we nemen deel aan experten conferenties, zoals de Telemac User Conference in Parijs, afgelopen oktober. Op die manier willen we de voordelen van onze innovatieve gecontroleerde overstromingsgebieden met gereduceerd getij of GOG-GGG breed in de kijker zetten. Hiermee zorgen we tegelijk voor minder risico op overstromingen als voor unieke zoetwater getijdennatuur.
121 ambassadeurs!
Sparc mikte oorspronkelijk op 90 ambassadeurs: 30 ondernemers, 30 klimaatouders en 30 gidsen. Dat doel hebben we ondertussen al overstegen met respectievelijk 30, 34 en 57 ambassadeurs. De ontwikkeling van het educatief pakket was evenzeer een succes: 17 gemeentes maken hier nu gebruik van en bieden dit pakket aan aan scholen. Een nieuwe tool zorgt ervoor dat bezoekers nooit meer een waterval missen en dat men steeds weet hoe warm de Schelde is of hoeveel zuurstof of zout in het water zit. De acht Sparc-gebieden bieden heel wat mogelijkheden om op verkenning te gaan: te voet, met de fiets of per boot, met of zonder gids.
Het hoogtepunt van de recreatieve pijler van LIFE Sparc zou een jaarlijks festival worden. De voorbije drie jaar konden bezoekers elke zomer genieten van het zomerevenement Hoogtij. Dit jaar kreeg een nieuw concept vorm: dankzij een samenwerking met Gent Festival van Vlaanderen was de Scheldevallei het decor voor STROOM, een festival rond natuur, klimaat en duurzaamheid. Met onder andere outdoor concerten, discours, een kunstroute en een fotowedstrijd lokte STROOM 15.000 bezoekers. Een pak meer dan de vooropgestelde 6000 bezoekers per jaar.
Aan het einde van 2022 kan LIFE Sparc al terugkijken op een mooi parcours. Dankzij de verlenging van het project maken we ook de komende drie jaar werk van een klimaatbestendige Scheldevallei. Blijf ons volgen voor meer updates!
